Uşak’ta ekmeğe yapılan zam, vatandaşın bütçesini nasıl sarstı? Ekmek fiyatları 2 ayda bir neden zamlanıyor? Bir paket makarna ve bir ekmek arasında ne kadar fiyat farkı var?

Peki fırıncılar ekmek zammını nasıl değerlendiriyor? Gerçekten ekmekten fahiş kazanç elde ediyorlar mı?

Hidayet Kıran sordu. Fırıncılar cevapladı. Hepsi bu yazıda…

Son zamlardan sonra ekmeğin tadı kaçtı

Ne demiştik; “Uşak ve Uşaklı varsa www.usakgundem.com var.” Uşak ve Uşaklının sorunlarını gündeme getireceğimizi ve öncelikle ekmek fiyatlarındaki artışı mercek altına alacağımızı siz Sevgili okurlarımıza bildirmiştik

Uşak’ta ekmeğe en son zam 23 Kasım 2021 tarihinde yani 69 gün önce yapılmıştı. Şimdi tekrar zam yapılarak 240 gram ekmek 3 TL oldu.

Uşak Belediyesi de 125 kuruştan sattığı 240 gram ekmeği bir kişiye en fazla 4 ekmek sınırlaması ile 150 kuruşa çıkardı.

Korkum o ki; önlem alınmazsa birkaç ay içerisinde 240 gram ekmek fiyatı 5-6 TL’ye çıkacak. Bakınız; tarihte ilk kez bir çuval un, bir çuval şekerden pahalı satılmaya başladı.

Uşak merkezde yasal olarak 23 fırında her gün yaklaşık olarak 70 bin ekmek üretiliyor. Ancak Uşaklının günlük ekmek ihtiyacı 110 bin ekmek civarında.  Resmi olarak üretilen 70 bin ekmekten sonra birde Uşak Belediyesi Halk Ekmek tarafından günlük olarak üretilen ve 20 bin civarında ekmeği ilave etmemiz gerekiyor. (Bu arada Halk ekmek demişken, okurlarımızdan bize gelen şikâyetleri de “Elçiye zeval olmaz” deyip belediye yetkililerine aktaralım. Vatandaş, son dönemlerde halk ekmeğin kalitesinde bozulma olduğundan ve ekmek satış noktalarının yeterli gelmediğini belirterek saatlerce soğukta sıra beklediklerinden yakındı)

Günümüzde asgari ücretin 4253 TL olduğunu düşünürsek,  asgari ücretle geçinen en az 4 kişilik bir aile üç öğünde en az 6 ekmek yer. Bu hesaba göre 6 x 30= 180 dört kişilik bir ailenin ayda 180 ekmek tükettiğini düşünürsek; 180 x 3 = 540 TL, yani asgari ücretle yaşamaya çalışan 4 kişilik bir aile her öğün kişi başı yarim ekmek yese bile her ay bütçesinden sırf ekmek için 540 TL para ödemek zorundadır.

Hani bunun katığına ayıracağı bütçesi? Kirası, suyu, elektriği, interneti, doğalgazı ya da odunu kömürü, ulaşım ve okul gideri…

Son zamlardan sonra, Uşaklı hemşerilerimizin de tüm dar gelirli vatandaşlarımız gibi ekonomik olarak büyük bir sıkıntı yaşadığını düşünürsek;

“Evet, ekmek fiyatları çok pahalıdır ve dar gelirli ailelerin bütçesini sarsmaktadır.”

Yukarıda belirttiğim gibi önlem alınmazsa önümüzdeki birkaç ay içerisinde ekmeğin fiyatının iki katı olması kaçınılmazdır. Bunu tahmin etmek için ekonomist olmaya falan gerek yoktur.

Yukarıda hesabını yaptığım gibi dar gelirli aileler, olmazsa olmazımız ekmeği bile günde 3 öğün o da ancak yarım ekmek yemek kaydı ile alırsa ekonomik olarak zorlanmaya başlamıştır.

Uşak’ta köy kökenli aile çoktur. Bunun için  kendi ekmeğini kendi yapan ailelerin yaptıkları ekmek, bazlama, gözleme ve peksimet gibi unlu mamulleri paylaşması, ekmekle karın doyurmada şimdilik fazla sıkıntı yaşamamaktadır.

Ekmek fiyatları şekerden ve makarnadan bile pahalı

Uşak’ta ekmek fiyatlarını araştırırken gıda satan AVM’lere giderek küçük bir fiyat araştırması yaptım. Makarna fiyatları bile ekmekten ucuza geliyor.

AVM’ler de en ucuza satılan makarna fiyatlarını araştırdığımda; Migros makarna kilosu 7,80 TL,

A - 101 de berona makarna 5,50 TL, Berrak makarna kilosu 3,90 TL’den satılıyor. Uşak’ta 240 gramı 3 TL’den satılan ekmeğin kilosu 12,5 TL’ye geliyor.

Makarnanın ambalajı var, işlenmesi var. Ama ekmekten ucuza geliyor.

Uşaklı Fırıncılar ekmek fiyatları konusunda ne diyor?

Bir de madalyonun öbür tarafını çevirelim istedik ve fırıncılara “Niçin ekmek bu kadar pahalı?” diye sorduk. Bir dokunduk bin ah iştik.

Dediklerini hiç dokunmadan noktası virgülüne sizlere aktarıyorum:

“Abi bu durum sanki bizim çok mu hoşumuza gidiyor? Her gün her şeye zam geliyor. Benim Ocak ayı sonunda gelen zamlardan dolayı ödeyeceğim fark 240 bin TL.

Ben, ürettiğim tüm ürünlere bakkala falan hiç ıskonto vermezsem bana ilavesi bu Şubat sonunda yansıyacak 150 bin TL olacak. Aradaki fark cebimizden çıkıyor. Son 5 aydır yüzde 35 - 40 eridik. Önceden hammaddelerimiz vadeli alabiliyorduk. Şimdi önceden para gönderiyoruz, hammadde öyle geliyor.

Yanımızda çalışan işçilerimize daha Eylül ayında zam yapmıştık. Şimdi yine zam yapmak zorundayız.

Bize ekonomik olan darbe vuranların başında da ilimizde faaliyet gösteren ve merdiven altı ruhsatsız çalışan kaçak fırınlar geliyor. Bunlar şehir ve köylerde olmak üzere 30 kadar var. Ruhsatlı ve maliye kaydı olan ve vergiisni ödeyen fırınlar günde 70 bin ekmek üretirken kaçak fırınlarda yaklaşık 40 bin ekmek üretiyor. Bu da Uşak’ta günlük ekmek üretiminin neredeyse yüzde 50’sine denk geliyor.

Mahalle pazarlarında çok sayıda kaçak ekmek satılıyor. Birde ev ev dolaşıp satanlar var. Bunlar kanun dışı olarak istihdamı engelliyor ve vergi kaybına neden oluyor.

Fırınların çoğu düşük kapasiteyle çalışıyor. Merdiven altı ekmek üretimi yapanların bizim maliyet hesaplarımıza etkisi olumsuz ve büyük oluyor.

Biz, fırıncılar olarak maliyetimizi hesaplıyoruz ve Uşak Valiliği’nde bu konuda kurulu komisyona başvuruyoruz. Onay verdiklerinde de yeni fiyattan satıyoruz. Ayrıca, zam yapan sadece Uşaklı fırıncılar değil. Hangi ile bakarsanız bakın ekmek 3 TL’den satmaya başlanmış ya da 3 TL satılması için zam talebinde bulunuyorlar.”

Ekmek zammında herkes kendine göre haklı görünüyor. Ama olan hep vatandaşa oluyor.