Naci Görür iki şehri uyardı! Enerjisini boşaltan iki faya dikkati çekti
Naci Görür iki şehri uyardı! Enerjisini boşaltan iki faya dikkati çekti - 6 Şubat 2023 sabahı Türkiye'nin depreme hazırlıklığı olmadığı ve yapı stoku zayıflığı ile yüzleştiğini kaydeden Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, daha önce dikkati çektiği bölgelerde ağır yıkım yaşanması üzerine yeni değerlendirmelerde bulundu.
YER BİLİMCİ NACİ GÖRÜR'DEN KRİTİK AÇIKLAMA
Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde 7.7 ve Elbistan ilçesinde meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki iki deprem 10 ilde yıkıma neden oldu. Kahramanmaraş, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Kilis, Diyarbakır, Adana ile Hatay'da hasar ve can kaybı artarken bilanço ağırlaşmaya devam ediyor. "İki fay enerjisini boşalttı" diyen Yer Bilimci Prof. Dr. Görür, iki şehri çok net bir şekilde uyardı. Depremin olduğu günden bu yana çeşitli televizyon kanallarındaki programlara katılan Yer Bilimci Prof. Dr. Görür, Kahramanmaraş depremi için "Her iki fay enerjisinin büyük bir kısmını boşalttı. Bu demektir ki önümüzdeki birkaç yüz sene içerisinde Türkiye'de çok büyük bir deprem olmayacak, en azından bu iki fay kuşağı boyunca" diyerek Bingöl-Karlıova ile İstanbul depremlerinin beklendiğini belirterek krtik uyarılar yaptı.
''BUNU İLK KEZ SÖYLÜYORUM''
Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, "Bunu ilk kez söylüyorum'' diyerek sözlerine şu şekilde devam etti; ''Bunu bütün Türkiye duysun, Türkiye'de en fazla deprem üreten iki fay var. Biri Kuzey Anadolu fayı, diğeri Doğu Anadolu fayı. Her iki fay enerjisinin büyük bir kısmını boşalttı. Bu demektir ki önümüzdeki birkaç yüz sene içerisinde Türkiye'de çok büyük bir deprem olmayacak, en azından bu iki fay kuşağı boyunca. Ancak bizim yine de endişe ettiğimiz yerler Bingöl ile Karlıova arasında" dedi. Beklenen İstanbul depremine de değinen Prof. Dr. Görür, "İstanbul'da durum hiç iyi değil. Nasıl 3 gün önce 'Maraş'tan endişe ediyoruz' diye yazdıysam aynı şekilde İstanbul'dan endişe ediyorum. Bilimsel bütün araştırmalar, İstanbul'da zamanın gelmekte olduğunu gösteriyor. Aşağı yukarı 30 sene içerisinde depremin beklendiği söyleniyordu, 23 senesi geçtiğine göre büyük ölçüde yakınlaşmış demek istiyorum." ifadelerine yer verdi.
"İKİNCİ DEPREM 'TETİKLENME' İLE OLDU, ÇOK ENDER GÖRÜLEN BİR DURUM"
AFAD'ın verilerine göre 6 Şubat'ta saat 04.17'de Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde 7.7, saat 13.24'te Elbistan ilçesinde 7.6 büyüklüğünde meydana gelen iki deprem 10 ilde büyük hasara neden oldu. Prof. Dr. Naci Görür, depremle ilgili 3 gün önce uyarı yaptığını vurgulayarak, "Elazığ depremi olduğu zaman sizlere beyanat verdim. Elazığ depremi Doğu Anadolu fayı üzerinde oldu, o fay uyandı. Daha önce deprem üretmiyordu. Ben, '21. asırdan beri deprem üreterek enerjisini boşaltacak' dedim. Doğu Anadolu fayı Elazığ yöresini kırdıktan sonra, Maraş, Çelikhan, Erkenek ve Hatay bölgesi tehdit haline geldi, 'Bundan sonra ben büyük depremlerin bu yörelerde olacağını düşünüyorum' dedim. Şimdi bir bölge uzun zaman deprem üretmediği zaman o fay hattını çok büyük ölçüde stres biriktiğini düşünüyoruz. Halkın anlayacağı şekilde söyleyelim, enerji biriktirdiğini düşünüyoruz. Elazığ depremi de olunca, Elazığ depreminde açığa çıkan enerjinin bir kısmı da Doğu Anadolu fayının Maraş tarafına transfer edildi. Zaten Maraş'ta önemli bir enerji birikmişse, bir de siz ekstra bir enerjiyi oraya transfer etmişseniz, Maraş'tan korkmaya başlarız. İşte o korkudan, beklentiden dolayı 'Maraş'a dikkat edin' dedim. 'Deprem hazırlıklarına başlayın, kentsel dönüşümü burada ihmal etmeyin' diye yazdım, çizdim, söyledim. Maalesef 6 Şubat geldi, 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki deprem oldu. Bu ikinci deprem, 'tetiklenme' ile oldu. Oradaki fay sistemleri birbirlerini tetikledi. İlk deprem Ölüdeniz fayında, ikinci deprem Doğu Anadolu fayı üzerinde oldu. Böyle 9 saat arayla iki deprem olması çok ender görülen bir durum. Baktığımız zaman, binaların çoğu sefer tası gibi çökmüş.
Çevredeki faylarda belirli bir stres transferi olabilir. Bu depremlerden sonra Hatay ve Adana yöresinin daha hassas hale geldiğini düşünüyorum. Adana havzasında Doğu Anadolu fay kuşağının devamı gibi düşünülen, orada da irili ufaklı faylar var, Hatay'ın ölü fay kesimlerinde bir stres transferinin olabileceğini, oralara bir yük geldiğini düşünüyorum. Oralarda özenli ve dikkatli olmak lazım ama onun dışında büyük ölçüde Doğu Anadolu fayı enerjisini boşalttı ve azalttı. Tıpkı Kuzey Anadolu fayı gibi. Bundan sonra büyük ölçüde o faylarda bir rahatlama olacaktır. Uzun dönem büyük depremler meydana gelmeyecektir ama dediğim yerlerde de dikkatli olmamız gerekiyor. Bizim endişe ettiğimiz yerler Bingöl ile Karlıova arasında, Doğu Anadolu fayının en Kuzey Doğu ucunda bir kesim var. Orada en son deprem 1766 gibi oldu, oradan endişe ediyoruz. Bu Maraş fayından dolayı, Hatay ve Adana havzası kesiminde dikkatli olmamız lazım.'' diyerek ciddi uyarılarda bulundu.
"İKİ FAY ENERJİSİNİN BÜYÜK KISMINI BOŞALTTI"
Türkiye'de en fazla deprem üreten iki fay hattının enerjisi ile ilgili değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Naci Görür "Türkiye'de en fazla deprem üreten iki fay var. Biri Kuzey Anadolu fayı, diğeri Doğu Anadolu fayı. Her iki fay enerjisinin büyük bir kısmını boşalttı. Bu demektir önümüzdeki birkaç yüz sene içerisinde Türkiye'de çok büyük bir deprem olmayacak, en azından bu iki fay kuşağı boyunca. Bu bizim için ülkeyi depreme hazırlama açısından bir şans. İrili ufaklı başka yerlerde deprem olabilir, burada da küçük depremler olur ama Türkiye'nin en ağırlıklı fay zonları enerjiyi boşalttı. Ancak Maraş depremi beklediğimiz Marmara depreminden daha büyük. İstanbul'da en fazla 7.5 bekliyoruz. İstanbul'da daha küçük deprem beklememize rağmen, İstanbul'da hasar Maraş'tan daha fazla olur. Diğer yandan Maraş'ta da hasarın epey fazla olacağını üzülerek tahmin ediyorum, inşallah yanılırım ama açıklanınca göreceğiz." ifadelerine yer verdi. Prof. Dr. Naci Görür, ''Önce bir Afet Bakanlığı kurulacak. Bu bakanlık kurulduktan sonra, iyi bir bütçesi olacak, gerekli altyapı ve koordinasyonu yapılacak. 5 yıllık planlar ile deprem kuşaklarından başlanacak ve deprem kuşaklarındaki her kent deprem dirençli kentlere dönüştürülecek. Önce bir mikrobölgeleme çalışması yapılacak. Risk analizi yapılacak ondan sonra zarar azaltma çalışmaları yapılacak." diyerek sözlerini sonlandırdı.
