Geçtiğimiz Salı günü eski adıyla Comburt, resmi adıyla Ayrancı köyünde Küçükler su havzası üzerinde nikel madeni isteyen maden şirketinin organize ettiği ÇED toplantısı yapılmadı.

Köylüler, Uşak’tan ve Banaz’dan gelen çevre savunucuları, köyde etten bir duvar örerek suyuna toprağına ve doğasına sahip çıktı. ÇED Toplantısını yaptırmadı. Şimdi maden şirketi en az bir yıl sonra yeniden bir ÇED hazırlayarak gelebilirse gelecek.

34 yıllık gazetecilik yaşamımda hep halkla halkın içerisinde olmayı, haberleştireceğim olayı bizzat yaşamayı tercih etmişimdir. Bu anlayışla yapılmayan bir gazeteciliğin laf ebeliği olduğuna ve asla halkın sesini duyurabileceğine inanmamışımdır.

Comburt Köyü’nün ÇED’e hayır eylemini haberleştirmeye gittiğimde köylülerle Uşak Belediyesi arasında 2 yıldır ilginç bir su savaşı yaşandığını öğrendim.

Ya hadi madencilerle yaşarsın, başka ilin sınırlarıyla yaşarsın da Uşak Belediyesi ile Banaz ilçesine bağlı Comburt köylüleri niçin su kavgası yapar? Araştırdım ve yazmaya karar verdim.

Kooperatif büyük ortak belediye küçük ortak

Şimdi Comburt Ovası deyince bir köy anlaşılmasın. Burada 5 köye tarımsal kullanım amaçlı su temin edebilmek için; 2007 yılında  “SS Ayrancı Baltalı Küçükler, Çamsu ve Gürlek Köyleri Sulama Kooperatifi” kuruluyor. Tarımda su kullanmak isteyen köylüler de bu kooperatife üye olup ödedikleri aidat karşılığı su alabiliyor.

Uşak Belediyesi, kendi mücavir alan sınırları içerisinde bulunan Uşak halkının ortalama yıllık 18 milyon metreküp su ihtiyacının 3 milyon metreküpünü Yukarıkaracahisar Köyünde bulunan Çokaran Mağarası suyundan, 3 milyon metreküpünü Küçükler su havzasından kalan 6 milyon metreküp ihtiyacını da kuyulardan falan karşılıyor.

Burada şunu da hemen belirteyim ki Küçükler Barajının yapımı DSİ Genel Müdürlüğü tarafından 2000’li yılların başında başlıyor ve 2008 yılında sulama kooperatifine devrediyor.

DSİ Uşak Müdürlüğü garantör konumunda suyu da yüzde 50,44’ünü “SS Ayrancı Baltalı Küçükler, Çamsu ve Gürlek Köyleri Sulama Kooperatifi ”ne tarımsal amaçlı, yüzde 49,56’sını da kentin içme suyu ihtiyacını karşılamak üzere Uşak Belediyesi’ne tahsis ediyor.

Suyu hoyrat kullandıkları ve istihkakları bittiği gerekçesi ile köylünün suyu kesiliyor

Comburt köylüleri ile Uşak Belediyesi arasındaki su kavgasının başlangıcı 2020 yılına dayanıyor.  Köylülerin iddiasına göre: 20 Ağustos 2020 yılında Uşak Belediye Başkanı Sayın Mehmet Çakın, köylülerin suyu hoyratça kullandığını belirterek, onların yıllık su istihkakının bittiğini ileri sürüp vanayı kapatıyor ve köylülere su vermiyor.

Köylüler, Comburt Ovasında yetişen meşhur fasulyelerinin, çileklerinin meyvelerinin ve ekinlerinin susuzluk yüzünden kuruduğunu belediyenin Küçükler su havzası civarında kuyulara açarak fazladan su çektiğini ileri sürüyor.

Aynı durum 2021 yılının 8. ayında bir kez daha tekrar ediyor. Uşak Belediyesi, kooperatifin yani köylülerin yıllık su istihkakının dolduğunu ve vahşi sulama yaptıklarını ileri sürerek kooperatife su veren vanayı kapatıyor.

Köylüler, suyu vahşice ve hoyratça kullandıkları yönündeki belediyenin ithamlarını incitici ve aşağılayıcı buluyorlar ve haklarının yendiğini düşünüyorlar.

Derhal karşı atağa geçerek, eski defterleri karıştırmaya başlıyorlar. Onlar da Uşak Belediyesi’nin küçük ortak olduğunu düşünerek, ortaklığın giderilmesi ve Küçükler Barajı suyunun kullanım haklarının sadece kendilerine verilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri genel Müdürlüğü (DSİ) düzeyinde resmi başvuruda bulunuyor.

Bana aktardıklarına göre buralardan sonuç alamazsa mahkemeye başvurup belediye ile ortaklığın giderilmesini talep edeceklermiş.

Uşak Belediyesi, Comburt Ovası köylülerini, suyu hoyrat kullanıp vahşi sulama yapmakla suçluyor, Yaz aylarında su kullanma kapasitesini aştıkları gerekçesi ile köylülerin suyunu kesiyor.

Köylüler de belediyenin bu tavrını aşağılayıcı bulup onurlarının kıırldığını düşünerek kendilerini suyun sahibi görüp belediyeye su verilmemesi için resmi girişimlerde bulunuyorlar.

Ben, çok merak ediyorum. Uşak Belediyesi ile Comburt Ovası köylüleri arasındaki su savaşını kim kazanacak?