Deprem bölgesinde inceleme yapan jeolog çok net uyardı! Yapılaşma engellenmeli

Deprem bölgesinde inceleme yapan jeolog çok net uyardı! Yapılaşma engellenmeli - 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından 4.seviye alarm ilan edildi. Depremin bilançosu ağırlaşırken pek çok uzman isim çeşitli televizyon kanallarında değerlendirmelerde bulunurken son olarak Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Candan Gökçeoğlu, önemli açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Gökçeoğlu, fayın kestiği bölgelerde ayakta duran tek bir yapı olmadığını gördüğünü belirttiği açıklamasında "Fay konusunda bir yasaya ihtiyacımız var. Fayın üzerine yapılaşmayı engellemeliyiz." ifadelerine yer verdi.

DEPREM BÖLGESİNDE İNCELEMELERDE BULUNDU

Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökçeoğlu, Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilediği bölgelerdeki incelemelerinin ardından değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Gökçeoğlu, 9 saat sonra da Sürgü fayı üzerinde 7,6 büyüklüğündeki depremin Hatay ve İskenderun'u da şiddetli şekilde etkilediğini belirterek, "Saha gözlemlerimiz sonucunda Amanos fayı da kırılmış. Bunu sahada çok net gördük. Üç büyük fay bu depremde kırılmış oldu. İlk depremde Pazarcık fayı, birkaç dakika Amanos fayı kırılıyor. Bunlar beraber hareket ediyorlar. Asıl büyük deprem Pazarcık'ta meydana geldiği için biz Hatay'ı kaçırıyoruz yani Amanoslardaki depremi kaçırıyoruz. Amanos fayını Gaziantep Nurdağı'nın devamı İslahiye, Hatay Hassa ve Kırıkhan'da gördük. Amik Ovası doğu hattı boyunca yer yer yamaçlarda ve doğu hattı boyunca izleyebildik." ifadelerine yer verdi. Asrın felaketinde büyük hasarın, Amanos ile Pazarcık fayının kırılması nedeniyle yaşandığını kaydeden Prof. Dr. Gökçeoğlu, 1 yıl boyunca büyüklükleri 6'yı geçen artçıların yaşanacağını bunun da orta hasarlı binalarda yıkım etkisi yapabileceğini kaydetti. En çok hasarın, Kahramanmaraş Pazarcık, Gaziantep Nurdağı, İslahiye, Hatay Hassa, Kırıkhan, İskenderun ve Antakya'da görüldüğünü bildiren Prof. Dr. Gökçeoğlu, ''Buradaki hasarların çoğunluğu zemin ve kötü yapılaşma. Yani sıvılaşma, yanal yayılma, yapının zemine uygun dizayn edilmemesinden kaynaklıdır. Hatay Hassa, Gaziantep'in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinin tamamı fay üzerine oturuyor, bu ilçeleri fay kesiyor. Fayın kestiği bölgelerde ayakta duran tek bir yapı yok. İyi yapılmış, kötü yapılmış, bina yüksekmiş, alçakmış, tek katlıymış, bütün yapıları fay parçalamış. Fay konusunda bir yasaya ihtiyacımız var. Fayın üzerine yapılaşmayı engellemeliyiz. Bu bölgede sıvılaşmaya uygun bir zemin var. Sahadaki incelemelerde, Amik Ovasının Hatay'a doğru olan bölümünde ve İskenderun kıyılarında sıvılaşmayı gördük. İstediğiniz kadar kuvvetli olsun yapı, sıvılaşan yapı üzerinde eviniz varsa ya yıkılır ya da ağır hasar alır. Zemin parametrelerini doğru tarifleyip, inşaat mühendislerinin buna uygun tasarım yapması ve inşaat yapılırken kurallara uyulması sonucunda büyük hasarlar görmeyeceğiz, fayın üzerine yapının oturtulmaması şartıyla." diyerek açıklama yaptı. 

HASARIN BU KADAR YIKICI ETKİ YARATMAMASI GEREKTİĞİNE DİKKATİ ÇEKTİ

Prof. Dr. Candan Gökçeoğlu, "Bu kadar büyük hasar olmamalıydı. 20 bin canımızı kaybetmemeliydik." diyerek ''Dağ yamaçlarındaki heyelanlar, taşkının yerinin olacağı yerlerden uzaklaşılmalı, sahada olabilecek olayları tespit ederek, bunların içerisinde en uygununu belirlemek ve 'yerleşim yeri budur' dememiz lazım. Bir şehri planlarken, bütün doğal tehlikeleri bir arada değerlendirerek, en optimum yeri seçmemiz gerekiyor. Doğal tehlikeler sel, taşkın, heyelan, deprem gibi bunların tamamından bağımsız bir yer yok. Zemin şartları doğru tariflenir, inşaat mühendisleri oturur, o zemin şartlarına uygun yapıları tasarlarlar. Bunlar yapılırsa bir gecede 20 bin insanımızı kaybetmeyiz. Bunları yapmıyoruz, sonra harcayacağımız paranın 7 katını harcıyoruz. 550 aktif fayınız varken tedbir almak zorundasınız. İnsanların eşyalarını kurtarmak için bile bu binalara girmemeleri gerekiyor. Evet mal canın yongası ama tehlike büyük. Vatandaş bize 'Hocam bunun temeline 17 ton demir gömdüm. Nasıl yıkıldı?' diye sordu. Tam fayın üzerinde jilet gibi doğramış ve evi paramparça etmiş. 17 değil 170 ton demir koysan yine yıkılır. Çok net fay geliyor ve evi kesiyor, gidiyor. Fayı kayalık alanda tespit edebilirsiniz ama kil, kum varsa tespiti zor olabiliyor. Dolayısıyla fay hattı bölgelerini tespit edip, burada yapılaşmadan sakınılması gerekiyor. Tarihin tekerrür etmemesi için buna dikkat edilmesi lazım.'' diyerek değerlendirmelerini sonlandırdı.