ilk Yardımın Önemi ve En Sık Yapılan İlk Yardım Hataları!
Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile bu konuda eğitim almış kişilerce; olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalar ilkyardım olarak nitelendirilir.
İlk yardımın öncelikli amaçları nelerdir..?
Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak,
Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,
Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek,
İyileşmeyi kolaylaştırmak
DOĞRU MÜDAHALE HAYAT KURTARACAĞI GİBİ YANLIŞ MÜDAHALE TEHLİKELİDİR
Olası bir durumda zamanında ve yapılacak doğru müdahale, hayat kurtarabileceği gibi, yanlış müdahale, karşıdaki kişinin hayatını tehlikeye sokabileceği gibi hayatını kaybetmesine de neden olabilir.
Hal böyle olunca ilkyardım müdahalesi yapılacak kişinin o anki durumu hakkında yapılacak doğru tespit hayat kurtarıcıdır.
İlk yardımcı eğitimi almış olmak elbette çok önemli olmakla birlikte, ilk yardımcı eğitimi almamış kişilerde zaman zaman böyle durumlar ile karşılaşabileceği için benim eğitimim yok ben müdahale etmem dememesi gerekiyor.
Trafik kazası, düşme veya diğer nedenlerle hafif ya da ağır yaralanma, kalp krizi ve suda boğulma gibi çok çeşitli tehlikeli durumlar ile karşılaşıldığında öncelikle sakin kalarak ilk yardım müdahalesi yapılacak hastanın ilk değerlendirmesini iyi yapmalı, ancak çevremizde bu alanda bizden daha eğitimli bir kişi yoksa o zaman müdahaleye karar vermeliyiz.
İLKYARDIMIN ABC’Sİ
Bunun içinde İlk yardımın ABC’si nedir iyi bilmemiz gerekiyor.
Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir:
A. Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
B. Solunumun değerlendirilmesi ( Bak-Dinle-Hisset)
C. Dolaşımın sağlanması (Kalp masajı yapılması)
İLK DEĞERLENDİRME ÖNEMLİDİR
Birçok durumda, hastanın doğru yapılan ilk değerlendirmesi hayat kurtarıcıdır. Eğer tespit ettiğimiz durumda yapılacak doğru müdahaleyi tam olarak bilmiyorsak ya da emin değil isek yapılacak ilk iş eğer hasta tehlikeli bir ortamda ise oradan uygun taşıma yöntemi ile (özellikle travmalarda omurga ve büyük kemikleri koruyarak) uzaklaştırmak, solunumuna engel bir hal varsa ortadan kaldırmak (kravat, eşarp, sıkı yaka, takma diş, yabancı cisim vb.) ve sağlık profesyonellerinin veya eğitimli ilk yardımcıların ulaşmasını beklemektir. Bu nedenle öncelikli olarak ücretsiz olan ve telefonunuzda sim kart olsun yada olmasın 112 numaralı acil yardım hattını aramaktır.
Bunun için de ya kendimiz 112 acil yardım hattını aramalısınız yada siz müdahale ediyorsanız yakınınızda olan birisini arama ve yardım çağırma ile görevlendirmelisiniz.
Peki ilk yardım müdahalesinde en sık yapılan yanlış müdahale örneklerini ve bu durumlarda neler yapılması gerekiyor.
İLK YARDIMDA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
YANLIŞ : Bayılma Durumunda, Bayılan Kişiye Tokat Atmak
DOĞRU : Kısa süreli bilinç kaybının sebebi kan basıncındaki düşüş, havasızlık, büyük üzüntü duymak veya aşırı duygusal dalgalanma ve açlık olabilir. Nabız ve solunum düzenli ise hasta sırt üstü yatırılıp ayakları yükseltilir ve hareketsiz bir şekilde yatması sağlanır. Sonrasında ise baygın kişi kalabalık ve kapalı bir yerde duruyorsa sakin ve açık bir alana alınmalıdır.
YANLIŞ : Sara Nöbeti Geçiren Hastaya Soğan Koklatmak
DOĞRU : Nöbet geçiren epilepsi hastaları kasılmalar ile kendilerine zarar verebilirler, bu yüzden önceliğiniz hastanın etrafındaki tehlikeli cisimleri uzaklaştırmak olmalıdır. Dişlerinin arasına mendil ya da bez parçası konularak hastanın dilini ısırması engellenebilir. Baygınlık ve nöbet geçiren kişilere koklattığınız soğan ya da kolonya, hastanın nefes almasına engel olabilir. Genellikle, nöbetler birkaç dakika içinde durur bu yüzden böyle bir durumla karşılaştığınızda beklemeli ve sağlık ekiplerine haber verilmelidir.
YANLIŞ : Her Boğulma Durumunda Kalp Masajı Yapma
DOĞRU : Boğulmalar yoğun dumana maruz kalma ya da suda fazlasıyla karşılaşılan tehlikeli durumlardır. Boğulan kişi sudan çıkarıldığında ilk olarak nabız, kalp atışları ve solunumu kontrol edilir. Problem olduğunda eğitimli kişilerce solunum ve kalp masajı uygulanır.
YANLIŞ : Nefes Borusu Tıkanması Durumunda Sırta Hızlıca Vurmak
DOĞRU : Yine en çok yapılan yanlışlardan biri de, nefes borusunda kısmi tıkanma olan birinin sırtına vurulmasıdır.
Nefes almakta güçlük çeken ve kısmi tıkanma yaşayan birine hiçbir şekilde müdahale edilmemesi ve öksürmeye teşvik edilmesi gerekir. Ve tabii sırta vurmak isteyenleri de engellemeyi unutmamak lazımdır.
YANLIŞ : Zehirlenen Kişiyi Parmakla Kusturmaya Çalışmak
DOĞRU : Midedeki zehirli maddenin kusturularak çıkartılmaya çalışılması hastaya daha büyük zararlar verebileceği için sindirim yoluyla zehirlenmelerdeki en temel ilk yardım yöntemi olan; ağzı su ile çalkalanma işlemi yapılmalıdır. Özellikle yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturulmamalıdır ve tıbbi yardım istenmelidir.
YANLIŞ : Yanıklara Ve Yaralara Diş Macunu Tütün, Şeker Vb. Sürmek
DOĞRU : Öncelikle bunlar tıbbi bir ürün değildir, kullanım amacı dışında kullanılmasını önermek doğru olmayacaktır. İlaveten kuruyan diş macunu, tütün, şeker vb.nin daha sonra özellikle yanmış, yaralı ve hassas bölgeden temizlenmesi hem sağlık personeli hem de hasta için sıkıntılı olacaktır.
Bu örneklere daha birçokları eklenebilir. Unutmayalım ki, yapılan her yanlış müdahale sağlığımız için büyük riskler oluşturabilir.
Bu yüzden bazen de hastaya dokunmadan sadece yardım aranmasını, naklini, etrafından meraklı insanların uzaklaştırılmasını temin etmek dahi en değerli ilk yardımlardan biridir.
