Hidayet KIRAN

Hidayet KIRAN

Yazarımız Hidayet Kıran Araştırdı: Pandemi döneminde Uşak ekonomisi ne durumda?

OSB’lerde ekonominin çarkları dönüyor mu? Uşak ekonomisinin lokomotifi tekstil. Tekstil sektöründe Uşak’ı dünya markası yapan dal hangisi?

Uşak’ta işsizlik var mı? Hangi sektörler elman sıkıntısı çekiyor?  Ülkemiz üst üste felaket yaşadıkça Uşak’ta tekstilin hangi kolu korkunç şekilde büyüyor? Suriye ve Afgan kökenli mülteciler, Uşaklı işçileri ekmeğinden mi ediyor?

Uşak’ta pandemi döneminde zarar eden sektörler hangileri oldu? Bu sektörlerdeki işgücü niçin eski işine dönmüyor?

Tüm bu soruların cevabı yazarımız Hidayet Kıran’ın günlerdir yaptığı araştırmasında. Kıran, bu araştırmasında Uşaklı sanayicilerle, işçilerle konuştu ve ortaya çok ilginç bir araştırma çıktı.

İşte yazarımız Hidayet Kıran’ın www.usakgundem.com okurları için kaleme aldığı “Pandemi döneminde Uşak Ekonomisi” konulu araştırması.

Uşak’ta iyi şeyler de oluyor (1)

Tüm dünya ekonomisini olumsuz etkileyen pandemi döneminde birçok işyeri kapanırken, ilimizde tekstil sektörü ilginç bir şekilde büyüdü ve kar etti. Tekstil işverenlerinin en büyük sıkıntısı nedir biliyor musunuz?

Sıkı durun söylüyorum: “Çalıştıracak işçi bulamamak”

Evet yanlış duymadınız. Uşaklı tekstil sanayicilerimiz, 7/24 şalter kapamadan üretim yaparken en büyük sıkıntıyı istihdam edecek elaman bulmakta yaşıyor.

Uşak Tekstil OSB’de bulunan 1. ve 2. Bölgede toplam 310 fabrika üretim yaparken çalışan sayısı 14 bin kişiyi geçmiş durumda.

Geçtiğimiz aylarda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayı ile “Acil kamulaştırma kararı alınan 3. Bölgenin kurulmasının düşünüldüğü Beylerhan ve Ürünköy köylerinde bulunan toplam 400 arazi üzerinde fabrikalar hayata geçtiğinde bölgede; fabrika sayının 50’lere ulaşması ve çalışan sayısının da 25 bin civarında olması bekleniyor.

Uşak Deri ve Karma OSB’de Uşak Valiliği rakamlarına göre; 283 firma faaliyet gösteriyor ve 3 bin 660 kişi istihdam ediliyor.

Kısacası şu an Uşak’ta faal olan 2 OSB de 593 fabrikada üretim yapılırken 17 bin 660 kişi istihdam ediliyor. (Hızla çoğalan geri dönüşüm tesisleri ile çalışan sayısının 20 binlere ulaştığını söylemek de yanlış olmaz) 3. Bölge kurulduğunda işgücü bulma sıkıntısının daha da büyüyeceğini tahmin etmek için falcı olmaya gerek yok.

Uşak Tekstil OSB’ de bulunan işyerleri, Uşak ve köyleri işgücü ihtiyacını karşılamayınca, Kütahya Gediz, Simav ve Manisa Selendi ilçelerine bağlı köylerden işçi ithal etmeye başlamış. Ancak buna rağmen görüştüğüm işverenler, işci bulmakta büyük sıkıntı yaşadıklarından yakındı.

Pandemi döneminde OSB’lerde işçi sayısında büyük bir artış yaşandı

Bu araştırmam sırasında çok ilginç bir olaya rastladım. Halen yaşadığımız ve 1,5 yıldır devam eden pandemi sürecinde tüm dünyada işletmeler büyük bir krize girmiş, krizi atlatmak için küçülmeye gitmiş ve milyonlarca çalışan işsiz kalmıştı. Bunu ulusal basınımız da dünya basını da defalarca yazıp çizmişti.

Uşak’ta tam tersi bir durum olmuş. Yeni istihdam edilen kişi sayısında büyük bir artış yaşanmış. Bu konuda pandemi öncesi ve sonrası işgücü rakamlarını karşılaştırdığımızda;

İŞKUR Uşak Şube Müdürlüğü tarafından pandemi öncesi 2019 yılı boyunca;  74 bin kişi iş eğitimi verilirken,

Pandeminin pençesinde geçen 2020 yılında iş eğitimi alan kişi sayısı 80 bini aşmış durumda.

FELAKETLER UŞAK’IN TEKSTİL ÜRETİMİNİ ARTIRDI

Tüm dünyada 2020 ve onu takip eden 2021 yılı, sadece salgın hastalıklarla değil, deprem, sel, yangın ve daha önce görülmemiş büyüklükte yaşadığımız doğal afetler yılı oldu.

Bun söylemek bana da acı geliyor. Ama bu felaketler, Uşak’ta tekstil, daha doğrusu battaniye üretiminin tavan yapmasına neden oldu. Bu da yine çok sayıda işgücüne ihtiyaç duyulmasına neden oldu.

62 ÜLKEYE YILLIK 75 MİLYON DOLAR İHRACAT

Uşak'ta, tekstil geri dönüşümünde çok sayıda tesis faaliyet gösteriyor. Kentte, yıllık 510 bin ton tekstil atığı ekonomiye kazandırılıyor.

Tekstil atıkları, Uşak'taki iki organize sanayi bölgesinde 20 bine yakın istihdam, yaklaşık 1 milyar dolarlık ekonomik büyüklük ve 75 milyon dolarlık ihracatı bulunan bir sektörü doğurdu.

Geri dönüşümden elde edilen iplik ve ürünlerin büyük bölümü, Türk tekstil ve hazır giyim sektörünün ihtiyacını karşılıyor. Son yıllarda dünya pazarına da açılan firmalar 62 ülkeye 75 milyon dolarlık ihracat yapıyor. Tekstil atıklarının yanı sıra Türkiye'de pet atıklarının da yüzde 35'i Uşak'ta işleniyor.

Uşak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Selim Kandemir, kentte günde ortalama 1700 ton tekstil atığının işlendiğini, atıklardan yıllık 484 bin 500 ton elyaf elde edildiğini ve ülke ekonomisine 750 milyon dolar ile 1 milyar dolar arasında katkı sağlandığını anlattı.

Kandemir; "Tekstil atıklarının işlenmesi sonucu elde edilen ürünlerle 62 ülkeye yıllık 75 milyon dolar ihracatımız var. Bu bizi tatmin etmiyor. Bunun en büyük sebebi ara mamulde kalıyor olmamız. Nihai ürünlere yöneldiğimizde bu rakamların çok daha üstünde bir ihracat yapacağımızı düşünüyorum. Şu an yaklaşık 20 bin istihdam var geri dönüşümde. Burada en önemli nokta ise kadın istihdamı çok fazla. Yüzde 60'ın üzerinde kadın istihdamı mevcut. Bu da Uşak sanayisi olarak kadın istihdamına vermiş olduğumuz önemi göstermektedir" şeklinde bilgi verdi.

Tabi ki salgın hastalıklar, doğal afetler yaşanmasını istediğimiz olaylar değil. Ancak, Uşaklının girişimci ruhu, doğru tespitleri, kaliteli üretimi, iyi organize oluşu ile felaketleri fırsata çevirmeyi başarmış. Uşak ekonomisi felaketler arasından büyüyerek çıkmasını başarmış.

Son olarak, izninizle geri dönüşüm sektöründen küçük bir şikâyetimi, daha doğrusu Uşaklı hemşerilerimizin bana ilettiği ve yakındığı bir konuyu dile getirmek istiyorum.

Geri dönüşüm sektöründe dünyanın sayılı şehirlerinden birisi olduk. Geri dönüşüm sektörü Uşak’ın yıldızı oldu. Buna hiçbir itirazım yok. Ancak, kent içerisinde çöp konteynırlarından o üçtekerli pat pat denilen motosikletlerle toplanan çöpler şehir içerisinde gün boyu bekliyor.

Bu durum da ağır ve pis bir koku ve kirlilik yaratıyor. Birçok hemşerim gibi bu mağduriyetimin giderilmesini yetkilerden istirham ediyorum.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Hidayet KIRAN Arşivi