Uşak Belediyesi’nin kira gelirleri Sayıştay Raporuna takıldı

5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 11. maddesi ile Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik'in 28. maddesi, kira artışlarının Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) oranında yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Ancak, belediyenin bu düzenlemeye uygun hareket etmediği belirtiliyor.

Rapora göre, işyerlerinin kira sözleşmelerinde ikinci ve izleyen yıllarda Yİ-ÜFE oranında artış yapılması gerektiği açıkça belirtilmesine rağmen, 29 işyeri için bu hükmün uygulanmadığı kaydedildi. Söz konusu işyerlerinin kira artışlarının belirlenen kanun ve yönetmelik hükümlerine aykırı şekilde hesaplandığı ifade edildi.

KÜMİLATİF KİRA BEDELLERİNDE SAPMALAR

Denetim raporunda, Uşak Belediyesi’nin 2018 yılından itibaren bu işyerlerine uyguladığı kira bedellerinin, Yİ-ÜFE oranında artırılmaması nedeniyle oluşan mali kayıplar kümülatif olarak hesaplandı. 10 yıl süreyle kiralanan bazı işyerlerinin kira tutarlarının peşin tahsil edilmesi de raporda eleştirilen bir diğer konu oldu.

Ocak ayının başında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan yıllık Yİ-ÜFE oranlarının, kira artışında esas alınması gerektiği vurgulanan raporda, 2021 yılından itibaren uygulanan kira artışlarının bu yöntemle hesaplanmadığı ve toplamda 29 dükkanın kira bedellerinde sapmalar olduğu belirtildi.

Sayıştay tarafından paylaşılan rapora göre 29 adet dükkan için 2023 yılında belediyenin kira geliri kaybı ve konu ile alakalı tablo şu şekilde:

Sayıştay Raporunda dikkat çeken bir başka durum da Mehmet Çakın yönetimindeki Uşak Belediyesi’nin toptancı halinde kira ödemeyen kiracılar hakkında işlem yapmaması oldu.

KİRA ÖDEMEYEN KİRACILARA İŞLEM UYGULANMADI

Sayıştay’ın Uşak Belediyesi’ne ilişkin 2023 yılı düzenlilik denetim raporunda, toptancı halindeki bazı işyerlerinin kira borçlarını ödemediği ve buna rağmen belediyenin bu konuda işlem yapmadığı belirtildi.

Raporda, 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un ilgili maddelerine atıfta bulunuldu. Bu maddeler uyarınca, kira bedelini ödemeyen kiracıların sözleşmelerinin iptal edilmesi ve işyerlerinin tahliye edilmesi gerektiği hatırlatıldı.

Kanunun 11. maddesi ve bu kapsamda yayımlanan yönetmeliğe göre, kira bedelini belediyenin yazılı uyarısına rağmen ödemeyenlerin, belediye encümenince kira sözleşmesinin feshine karar verilmesi gerektiği vurgulandı. Ayrıca, bu kişilerin işyerlerini 30 gün içinde tahliye etme zorunluluğu bulunduğu, tahliye edilmemeleri durumunda ise belediye zabıtası tarafından zorla tahliye işlemi yapılması gerektiği ifade edildi. Ancak raporda, Uşak Belediyesi’nin bu kuralları uygulamadığı ve kiracıların kira borçlarını ödememelerine rağmen herhangi bir yaptırımda bulunmadığı tespit edildi.

KİRA GELİRLERİNDE EKSİKLİK

Denetim raporunda, toptancı halinde bulunan 8 işyerinin kiracılarının, kira sözleşmeleri gereği ödemelerini zamanında yapmadığı ve belediye yönetiminin kira tahsilatında gecikmeler yaşadığı belirtildi. Bu durumun belediyenin mali kayıplarına yol açtığı açıklandı. Raporda, 2023 yılı sonu itibarıyla kira borcu bulunan işyerlerinin listesi ve borç tutarlarına yer verildi.

Sayıştay, kira gelirlerinin tahsilatındaki aksaklıkların belediyenin mali yapısını olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Ayrıca, bu durumun kanun ve yönetmeliklere aykırı bir uygulama olduğuna işaret ederek, belediyenin gerekli işlemleri bir an önce başlatması gerektiğini vurguladı. Uşak Belediyesi’nin bu aykırılıkları ile alakalı raporda şu tablo paylaşıldı: