Uşak'ın Banaz ilçesi

Banaz ilçesinin adının nereden geldiğiyle ilgili birkaç rivayet bulunmaktadır. Bunlar şöyledir:

Şimdiki Banaz köyünün ve ilçe topraklarının sahibi, iki oğlu arasında mülkünü paylaştırırken küçük oğlu sürekli olarak. Baba bana az, baba bana az diye söylenirmiş. Banaz’ın olduğu bu topraklar küçük kardeşe verilmiş. Banaz adının da bu olaydan kaldığı söylenmektedir.

Bir başka rivayet ise şöyledir. Sivas ilinin Yıldızeli ilçesinin Banaz Köyünden kaçan bir kaç zat buralara gelip yerleşmişler ve bu adı koymuşlar kurdukları köye.

Türklerin 1071 yılında Malazgirt Savaşı’nı kazanmasından sonra Anadolu Türkleşmeye başladı Anadolu Selçuklu Devleti, 1176 tarihinde Banaz ve yöresini, başka el değiştirmemek üzere aldı. Hasanköy, Kızılhisar ve Oturak’ın kuzeyinde bulunan Hisarkaleleri inşa edildi. Selçuklu Devleti’nin zayıflaması üzerine Banaz ve civarının idaresi Germiyan Beyliği’ne geçti. 1302-1429 tarihleri arasında Germiyan Beyliği’nin bir kazasıydı. Germiyan Beyi Süleyman Şah, kızı Devlet Hatunu II. Murat’ın oğlu Yıldırım Bayezid’e verdi. Süleyman Şah’ın kızına çeyiz olarak Kütahya ve civarının yanında Banaz’ı da verip vermediği bilinmemektedir.

25 Mart 1920 tarihinde Banaz, Yunan işgaline uğradı. Başkomutanlık Meydan Savaşı’ndan sonra Yunan kuvvetlerinin batıya doğru çekilmesiyle 31 Ağustos 1922’de Türk Ordusu Banaz’a girdi. Böylece Banaz düşman işgalinden kurtuldu.

Banaz ilçesine 8 km. uzaklıkta bulunan Ahat Köyünün güney tarafında üç tarafı dere ile çevrili yüksek ve çevreye hakim bir tepe üzerinde kurulmuş antik Akmonia Şehri bulunmaktadır. Burası meşhur Kral yolu üzerindedir. Yine Banaz ilçemiz sınırları içerisinde kalan ve Banaz’ın güneybatısında yer alan Kremon Agora şehri antik Akmoni yakın olması, hem de meşhur kral yolu üzerinde olması yönünden oldukça önemlidir.

Hieroxharax, Loukhoratax şeklinde piskoposluk listelerinde “oraka” şeklinde değiştirilmiştir. Moxeanoilerin şehirlerinden birisi idi. Akmonia’dan kuzeye ve doğuya giden yol üzerinde olduğu sanılmaktadır.

Ahat Köyünün güneydoğusundaki Ayvacık Köyündedir. Burası Moxeanoilerin şehirlerinden birisi olup, Akmonia’dan Frigyadaki Pentepolis’e giden yol üzerindedir.

Banaz, Kuzeyde Kütahya’nın Gediz ve Altıntaş, doğuda Afyon’un Sincanlı ve Sandıklı, güneyde Sandıklı ve Sivaslı, batıda merkez ve Gediz ilçeleri ile çevrilidir. Denizden yüksekliği 914 metre olan ilçenin yüzölçümü 1032 Km2 dir. 669 Km" lik alanla ii genelinde en fazla orman Banaz ilçesindedir. Genelde çam ormanıdır.