Sirkadiyen Beslenme Nedir?
Sağlıklı ve zinde olan bedenin kaliteli uyku ve dinlenebilmeye ihtiyacı vardır. Uykusuz kalınan bir günün arkasından daha çok keyifsiz, yorgun ve durgun hissedilmesi, hafif soğuk algınlığının artması veya tatlıya olan ihtiyacın fazlalaşması tesadüf olabilir mi?
Vücut ısısı, hormon düzeyleri ve ruh hali günlük bir ritimle çalışır. Kalbin dakikada altmış seksen defa kan pompalaması vücut ısısının 36,5 derecede olabilmesi, bütün organların kendi düzeninde ve ritminde çalışması vücutta biyolojik saatin yani sirkadiyen ritmin varlığını gösterebilmektedir. Biyolojik saat vücudu gündüz ve geceye uyum sağlayacak bir şekilde ayarlıyor ve bu ayarın bozulması ile çok ciddi sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Vücut saatinin kısa zamanda bozulması hafıza oluşumunu etkileyebiliyor. Uzun süreli bozuklukta ise kanser, kalp ve diyabet risklerini tetikleyebiliyor.
Sirkadiyen ritim organizmanın biyolojik saatidir. Kalp hızı, kan basıncı, vücut sıcaklığı, metabolik aktivite, duygu durumu değişikliği, uyku ve uyanıklık döngüsü sirkadiyen ritmin parçalarındandır. Sirkadiyen ritmin üç türü vardır. Sabah, gün ortası ve gecedir. Sabah türünde kişiler erken kalkar, gün ortası türünde kişiler gün içinde kestirme yapar, gece türünde ise gece geç saatlere kadar uyanık kalırlar.
Hangi Saatlerde Ne Yenmeli!
Sirkadiyen farklılıklar genelde kalıtsal olabilir ve çevresel olarak da değişebilir. Sirkadiyen ritim ve uykuda bozukluk diyabet ve obezite benzeri çoğunlukla görülebilen sağlık problemlerinin oluşabilmesine sebep olur. Yetersiz ve kalitesiz uyku sonunda beslenmeyi ne şekilde etkileyebildiği özetlenecek olursa;
- Daha çok düzensiz öğün saatine sahip olurlar,
- Az sebze yerler,
- Atıştırmalık ve besin tüketiminde artış olur,
- Gece geç yatıp gece atıştırmalık tüketildiği için sabahları da açlık oluşmadığı için kahvaltı öğünü atlanır,
- Yetersiz uyku tokluk hormonunu azaltıp açlık hormonunu yükseltebilir.
Yeterli bir uyku ise dengeli bir beslenme gibi sağlıklı olan davranışların oluşabilmesine katkı sağlayabilmektedir. Sirkadiyen beslenme de alternatif atıştırmalıklara örnek verecek olursak; Bir avuç vişne ve bir ılık tarçınlı süt, papatya ya da yasemin çayından bir iki bardak içilebilir, probiyotikli yoğurt tüketilebilir
