Hiperleksi'nin Çocukların Hayatındaki Etkisi Nedir?

Zayıf anlama ile ileri okuma yeteğinin bir arada olduğu rahatsızlığa hiperleksi denilmektedir. Hiperleksi durumu gözlenen çocuklar 2 yaşına girmeden uzun kelimeleri heceliyor. 3 yaşına ulaşmadan da cümleleri okuyabiliyorlar.
Hiperleksi'nin Çocukların Hayatındaki Etkisi Nedir?

Hiperleksik olan çocukların okuma becerisi her ne kadar yüksek olmuş olsa da okuduklarını anlayamama durumları bulunuyor. Bu gibi rahatsızlıkların uzmanı olan Uzm. Dr. Algun Tüfekçi bu durumda olan çocukların başka insanlar ile de iletişim kurma ve sosyalleşme konusunda zorlandıklarını söylüyor.

Hiperleksik olan çocuk okumayı başkasından öğrenme ihtiyacı hissetmeden kendileri öğrenmektedir. Normalde öğrenmesi gereken kronolojik yaştan önce öğrendikleri bu özellikler aslında çocuklarda nörogelişimsel bozukluk olarak nitelendirilmektedir.

Okuma Becerisi Yüksek Olsa Da Anlamada Zorlanıyorlar

Hiperleksi okuma becerisi kazanan çocukların geneli 1,5 yaşında iken okumayı biliyorlar. Okuma becerilerinin anlama becerilerinden baskın olmasının sebebi okurken başka biri ile iletişim kurmuyor olmalarıdır. 1981 – 2018 yılları arasından beridir yapılan meta-analiz bilimsel çalışmaların hepsinde hiperleksi olan çocukların okuma becerilerinin iyi olduğu ama okuduklarını anmada güçlük çektikleri gözlemlenmiştir.

Hiperleksi olan çocukların sadece bazıları hiperleksi başlangıcından sonraki zamanlarda okuduklarını anlıyor ve konuşmayı etkin bir biçimde kullanmaya başlıyor. Bu durum nadir olarak otizm spektrumu bulunmayan çocuklarda görülmektedir.

Hiperleksi Bulunan Çocuklarda Görülen Özellikler

Hiperleksi tanısı tek bir belirti ile konulamaz. Aynı zamanda tüm belirtilerinindi aynı anda olması da gerekmemektedir. Hiperleksininde belirli tanımları ve kriterleri vardır. Genel olarak gözlemlenen hiperleksi özellikleri ise;

  • Konuşarak sözsel anlatılanları anlamada çok ciddi bir güçlük çekme.
  • Rakamlara ve harflere abartılı bir şekilde ilgi duyma
  • Başka insanlarla iletişim kurmada ve sosyalleşme güçlük yaşama
  • Anormal denilecek seviye de yapılan beceriler
  • 2 yaşından sonra gelişimde gerileme
  • Sanki sağırmış izlenimi oluşturma
  • Konuşmayı nadir olarak kendisinin başlatması
  • Bir dili tuhaf gelecek şekilde öğrenme
  • Anlamını bilmeden cümleleri ezberleme
  • 5N1K sorularına cevap verirken zorlanma
  • Gerçek ve soyut olan anlamlarda düşünme
  • 2 yaşından erken okumayı öğrenme
  • Kokulara, seslere ve ya temas edilmeye karşı aşırı hassa olma
  • Çok güçlü sessel ve görsel olan bir hafızaya sahip olma

Tüm bunlar olumsuz gibi görünse de bazı hiperleksik olan çocuklar yetişkin olduklarında üstün zekaya sahip oluyorlar.