Engelli emeklilik sisteminde kapsamlı değişiklik geliyor

AK Parti'nin Meclis'e sunduğu kanun teklifi, engelli emeklilik sürecinde köklü bir dönüşümü hedefliyor.

Mevcut sistemde farklı uygulamalar gösteren emeklilik şartları, tek bir merkezden yönetilecek ve standartlaştırılacak.

RAPOR SÜRECİ TEK MERKEZDEN YÜRÜTÜLECEK

Şu anki düzenlemede, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen engellilik oranları esas alınırken, yeni teklifle birlikte süreç tamamen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sağlık kurullarının denetimine geçecek. Bu değişiklik, emeklilik başvuru ve değerlendirme süreçlerinde önemli bir standardizasyon sağlayacak.

1 Ekim 2008 öncesi sigortalı olarak çalışmaya başlayan engelli SSK'lılar için getirilen düzenleme, çalışma gücü kaybı raporunun zorunlu hale getirilmesini öngörüyor. Rapor alma süreci daha detaylı ve kapsamlı bir incelemeye tabi tutulacak. Engellilerin emeklilik hakları, SGK sağlık kurullarınca belirlenecek çalışma gücü kaybı oranlarına göre belirlenecek.

MEVCUT SİSTEMDE DURUM NASIL?

Mevcut sistemde, 5 Ağustos 1991 ve öncesinde işe girmiş engelliler 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle emekli olabiliyordu. Yeni düzenleme, engellilik derecesine göre farklı sigortalılık süresi ve prim gün koşulları getiriyor.

Engellilik derecelerine göre emeklilik şartları şöyle şekilleniyor:

• Birinci derece engelliler: İşe giriş tarihine bakılmaksızın 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim
• İkinci derece engelliler: 15-18 yıl sigortalılık süresi ve 3600-4000 gün prim
• Üçüncü derece engelliler: 15-20 yıl sigortalılık süresi ve 3600-4400 gün prim

Örneğin, 5 Ağustos 2003 – 30 Eylül 2008 tarihleri arasında çalışmaya başlayan ikinci derece engelli bir kişi 18 yıl sigortalılık süresi ve 4000 prim günüyle emekli olabilecek. 1 Ekim 2008 – 31 Aralık 2008 tarihleri arasında çalışmaya başlayan ve ikinci derece engelliliğe sahip kişiler ise 16 yıl sigortalılık süresi ve 3700 gün ile emekli olma hakkına sahip olacak.

Düzenlemenin en önemli yönlerinden biri de, daha önce vergi indirim belgesi almış engellilerin mevcut aylıklarının ödenmesine devam edilecek olması. Kontrol muayenesine tabi tutulanların yeni sağlık kurulu raporları, mevcut tıbbi mevzuat dikkate alınarak değerlendirilecek ve kazanılmış hakları korunacak.