Beklenen İstanbul depremi için açıklandı! FOTDES saniyeler öncesinde uyarı verecek
Beklenen İstanbul depremi için açıklandı! FOTDES saniyeler öncesinde uyarı verecek - Ülkemizde uzun bir süredir beklenen Marmara depremine dair uyarılar yapılıyordu. Marmara depreminden önce yaşanan 6 Şubat tarihli Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem tam 11 ili etkisi altına alarak büyük bir yıkıma neden oldu. Yaşanan büyük yıkımın ardından deprem bilimciler Marmara depremi için alarm verdi. Marmara'da yaşanacak 7.0'dan küçük bir depremin yıkıcı etkisinin daha fazla olacağına değinen uzmanlar, bir dizi önlem sıraladı.
FOTDES SİSTEMİ İLE DEPREMİ SANİYELER ÖNCE TESPİT EDECEK
İstanbul depremi için çeşitli uyarılarda buluanna ve önerilerini sıralayan uzmanların ardından bir araştırma gündem oldu. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştiraki İstanbul Gaz ve Doğal Gaz Dağıtım A.Ş'nin (İGDAŞ) ortak çalışmasıyla geliştirme sürecinde olan yeni deprem erken uyarı sistemi 'FOTDES' ses dalgalarını yapay zeka öğrenmesiyle algılayarak, olası depremin yıkıcı dalgaları ile ilgili saniyeler öncesinde uyarı iletecek şekilde geliştiriliyor. Söz konusu FOTDES sistemi hakkında detaylar ortaya çıkarken yapılan ortak çalışmada geliştirilen yeni deprem erken uyarı sistemi detaylandırıldı.
SES DALGALARINI IŞIK HIZINDA ALGILIYOR
Fiber Optik Tabanlı Deprem Erken Uyarı Sistemi anlamına gelen FOTDES, Marmara Denizi tabanındaki fay hattındaki ses dalgalarını algılayabilen, 50 kilometrelik fiber optik bir hat üzerinde geliştirildiğini söyleyen İGDAŞ Genel Müdürü Mithat Bülent Özmen, ''5 bin sensör hassasiyetinde bilgi verecek bu sistemin üstünlüğü ışık hızıyla çalışması. Örneğin, olası deprem; Eskişehir ya da Bayramiç'te olursa 30 saniye, Yalova'da olursa 6,8 saniye, Adalar'da olursa 3 saniye önceden biz yıkıcı dalganın geleceğini bileceğiz. Sistem şu anda çalışıyor ama sistemin özelliği yapay zeka ile öğrenme ve şu anda hangi sesin depreme ait olup olmadığını öğrenme sürecinde. 2024 yılı sonuna kadar bu öğrenme sürecinin tamamlanmasını öngörüyoruz.'' bilgilerine yer verdi. Özmen, yeni FOTDES Sistemi'ndene dair bir farkı da açıkladı. ''Fark şu olacak.'' diyen Özmen, ''Biz mevcutta Kandilli Rasathanesi'nin bahsettiğimiz 10 sensörünü kullanıyoruz. Bu sistemde ise Marmara Denizi tabanındaki fay hattına paralel giden fiber optik bir hat var. Bu da ne demek oluyor 50 km uzunluğundaki bir hattan bahsediyoruz, bu da aslında halihazırda kullandığımız 10 sensöre karşılık 5 bin sensör hassasiyetinde bilgi verecek. Bunun dışında diğer bir üstünlüğü ise ışık hızıyla çalışması. Çok hızlı bir şekilde analiz yapıp, depremin şiddetini de görüp bize sağlayacağı en önemli kritik şey şu, henüz depremin ikinci yıkıcı dalgası kıyıya ulaşıp yıkıcı etkisini göstermeden biz İGDAŞ olarak depremin olduğunu ve şiddetini öngörebilmiş olacağız." diye konuştu.
Sistemin faaliyete başlayacağı tarih ile ilgili ise 2024 yılını işaret eden Özmen, ''FOTDES için öngörümüz 2024 yılının sonuna kadar sistemi tamamen çalışır hale getirmek. Suyun altındaki gürültü ve seslerden neyin deprem olduğunu neyin deprem olmadığını ayrıştırma süreci devam ediyor. Şu anda cihaz öğreniyor. Dolayısıyla, Kandilli Rasathanesi yetkilileriyle yaptığımız çalışmayla 2024 yılı sonuna kadar bu öğrenme sürecinin tamamlanmasının öngörüyoruz.'' ifadelerine yer verdi.
FOTDES sisteminin 2024 yılında tamamen çalışır hale getirilmesi hedeflenirken gelişmelerden haberdar olmak için ''Usakgundem.com'' adresini takip edebilirsiniz.
