Yeni emeklilik yasası yürürlükte! Erken emeklilikte hangi şartlar değişti?
Engelli bireylerin sosyal güvenlik sisteminden faydalanma koşullarını düzenleyen yeni yasa, erken emeklilik şartlarında önemli değişiklikler getirdi. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen bu düzenleme, özellikle 2008 öncesi ve sonrası sigortalılar arasındaki farklılıkları ortadan kaldırarak daha adil bir sistem oluşturmayı hedefliyor. Engelli vatandaşların yaş şartı olmadan emekli olabilmelerini sağlayan bu sistem, engellilik oranına göre farklı koşullar sunuyor.
ENGELLİLİK ORANINA GÖRE EMEKLİLİK ŞARTLARI
Yeni düzenlemeye göre, en az %40 engellilik oranına sahip vatandaşlar yaş şartı aranmaksızın erken emeklilik hakkından yararlanabilecek. Engellilik derecesine bağlı olarak sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şu şekilde belirlendi:
- %40-49 arası engellilik oranına sahip olanlar: 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.680 prim günü tamamlandığında emekli olabilecek.
- %50-59 arası engellilik oranına sahip olanlar: 16 yıl sigortalılık süresi ve 4.320 prim günü ile emeklilik hakkına kavuşacak.
- %60 ve üzeri engellilik oranına sahip olanlar: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.960 prim günü şartını yerine getirerek emekli olabilecek.
Bu koşullar, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı olan Bağ-Kur'lular (4B) ve memurlar için de geçerli olacak. Böylece farklı sigorta kolları arasındaki uygulama farklılıkları büyük ölçüde giderilmiş olacak.
BAĞ-KUR VE MEMURLAR İÇİN DÜZENLEME
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalıları da engelli erken emeklilik hakkından faydalanabiliyor. Sigortalıların engellilik oranlarına göre belirlenmiş olan sigortalılık süresi ve prim günü şartları, bu grupta yer alan vatandaşlar için de uygulanacak.
Memurlar için de benzer düzenlemeler getirildi. 1 Ekim 2008 tarihinden önce göreve başlamış ve en az %40 engellilik raporu bulunan memurlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 5.400 prim günü ile emekli olabiliyordu. Yeni düzenleme ile 1 Ekim 2008 sonrası göreve başlayan memurlar için de yukarıda belirtilen şartlar geçerli olacak.
YENİ YASANIN GETİRDİĞİ DEĞİŞİKLİKLER
Yeni düzenlemenin en önemli yeniliklerinden biri, vergi indirim belgesi yerine çalışma gücü kaybı oranının esas alınacak olması. Bu değişiklik, işlemlerin daha hızlı ve kolay bir şekilde sonuçlandırılmasını sağlayacak. Önceden Maliye Sağlık Kurulu'nun onayı beklenirken, artık SGK Sağlık Kurulu'nun kararı esas alınacak. Ancak bu değişiklik sadece SSK'lıları kapsıyor; Bağ-Kur ve memurlar için vergi indirimi uygulaması aynen devam edecek.
MALULEN EMEKLİLİK VE ENGELLİ EMEKLİLİĞİ FARKLARI
Malulen emeklilik ile engelli emekliliği arasında önemli farklar bulunuyor. Malulen emeklilik için kişinin çalışma gücünün en az %60'ını kaybettiğini belgeleyen bir sağlık kurulu raporu gerekirken, engelli emekliliğinde %40 ve üzeri engellilik oranı yeterli kabul ediliyor.
Malulen emeklilikte hastalık veya engellilik durumunun sigortalılık başlangıcından sonra ortaya çıkmış olması şartı aranırken, engelli emekliliğinde engellilik durumunun sigorta başlangıcından önce veya sonra oluşmuş olması önem taşımıyor.
