Uzman isimden açıklama geldi! 'Türkiye Tek Yürek' bağışlarıyla kaç bina yapılabilir?
Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7.7 ve 7.6 şiddetindeki iki depremin ardından binlerce bina enkaza döndü. Deprem bölgesinde sadece birkaç saate sevdiklerini, evini ve işini kaybeden vatandaşlar çaresiz bir şekilde yardım çağrısında bulunurken depremin 13. gününde deprem bölgesinde kurtarma çalışmaları hala devam ediyor. Depremzedelerin birçoğu çevre illere giderken birçoğu çadırlarda ve konteynırlarda yaşamını sürdürmeye çalışıyor.
Türkiye'yi derinden yaralayan depremin ardından hem dünyadan hem de ülkemizden birçok bağış yapılırken geçtiğimiz günlerde tüm TV kanallarından yapılan ortak yayın sonucunda bağış toplandı. 'Türkiye Tk Yürek' kampanyası adı altında yapılan canlı yayında ünlü isimler bağış toplarken 8 saatin sonunda 115 milyar lira toplandı. Depremzedelerin yaralarını sarmak amacıyla düzenlenen bağış gecesinde toplanan para ile kaç binanın yapılabileceği de merak konusuydu.
115 MİLYAR İLE YÜZDE 30'U YAPILABİLİR!
Konu hakkında açıklama Mühendislik Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Hakan Koman'dan geldi. Koman açıklamasında toplanmış olan 115 milyar lira para ile 100 metrekarelik 170 bin daire yapılabileceğini belirterek "Deprem yaşanan illerde toplam 60 bin yıkılan ve ağır hasarlı yapı olduğunu biliyoruz. Kaybedilen binaların bu durumda yaklaşık yüzde 30'unu bu bağışlarla karşılayabiliriz." dedi. Bunun yanı sıra beklenen İstanbul depremi ile ilgili önemli bir çağrıda bulunan Koman binalarda yapılacak güçlendirme çalışmaları için de kampanya başlatılması gerektiğini belirtti.
Koman açıklamasında "İstanbul için konuşursak 1999 yılı öncesi tüm binalarda güçlendirme kampanyası başlatılması gerekiyor. Güçlendirilmiş yapı ülkemizde pek tercih edilmiyor fakat yeni yapılmış bir bina kadar dayanıklı olabilir ve maliyeti daha az olur. Bu yaşanan depremde yeni binaların bile yıkıldığını gördük. İstediğim bir kampanyada İstanbul için yapılsın ve şehrimizi depreme hazırlayalım" dedi. Türkiye Tek Yürek kampanyasında toplanan 115 milyar TL ile kaybedilen binaların yüzde 30'unun yapılabileceğini belirten Koman açıklamasına "Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Mimarlık ve Mühendislik için rakamlarını baz alırsak konut türü bir yapının metrekare maliyeti 6 bin 850 liradan hesap edilirse 100 metrekarelik bir konut yaptığımızı var sayalım; buna göre yaklaşık 170 bin daire yapılabilir. Bir binada 10 daire düşünürsek toplamda 17 bin bina yapılabilir. Deprem yaşanan illerde toplam 60 bin yıkılan ve ağır hasarlı yapı olduğunu biliyoruz. Kaybedilen binaların bu durumda yaklaşık yüzde 30'unu bu bağışlarla karşılayabiliriz. Bu deprem Kocaeli ve Düzce depremlerine göre yapılarda daha kuvvetli bir ivme oluşturdu. Tasarım esnasında yapıların hasar alacağını baştan kabul ettiğimiz için bu problem değil" ifadeleriyle devam etti.
İSTANBUL DEPREMİNE HAZIRLIKLI OLUNMALI!
Riskli yapıların çok fazla olduğunu ve özellikle de 2013 senesi öncesi yapılan binaların riskli olduğunu belirten Koman "Özellikle 2013 öncesi binalar çok riskli. Deprem yönetmeliklerinin mantığı yapıların hiç hasar almaması değildir. Büyük depremler olduğunda yapılar hasar alacaktır fakat insanlar içinden sağ çıkacaktır. Bizim depremle ilgili hedefimiz bu" diye konuştu. Binalarda dayanıksızlığın özellikle de şantiyelerde demir işçiliğinin gerektiği şekilde yapılmadığını belirtirken şu ifadelere yer verdi;
1967 Adapazarı, 1999 Kocaeli, Düzce depremi, 2011 Van depremi ve 2023 Kahramanmaraş depreminde de gördüğümüz üzere demir işçiliğini kaliteli yapamadığımız için ve denetimin eksik olduğu için bu dediğimiz durumu sağlayamıyoruz. O zaman bizim başka bir strateji geliştirmemiz gerekiyor. Benim önerim; yapılara betonarme perde duvar konulmalı. Gördük ki; TOKİ evlerinde yıkım az oldu. Çünkü betonarme perde duvar güçlü ve hatalara toleranslı yapılardır. Perde duvarlı yapılar depremde ayakta kaldı. Bu durumu yaşadığımız depremde de gördük. Bunu her binaya uygulayabiliriz tecrübemizde bu konuda var. İlk etapta perde duvar yapımını çoğaltmamız lazım
Yapıları sağlam hale getirerek İstanbul depremine hazırlıklı olunması gerektiğini belirten Koman açıklamasını "Mevcut yapıları depreme dayanıklı hale getirmek için yenilikçi yöntemlerden birisi olan karbon fiber sargılarla kolonlar sarılabilir. Yapılara sönümleyici ve izolatör eklenebilir. Karbon fiber sargı kolonun kesmeden dolayı kırılmamasını sağlıyor. Depremlerde gördüğümüz katların üst üste yıkılması durumunun önüne geçiyor. Bunun sayesinde yapının hasar alıp yıkılmamasına imkan sağlıyor. Yapı yönetmeliğinde bir problem yok, sorun işleyiştedir. Biz yapıların hasar alacağını baştan kabul ediyoruz ve buna göre tasarımı yapıyoruz. Betonarme sünek tasarım şartlarına uyulsaydı, kolanlar kesme kırılmasıyla kırılmazdı, katlar üst üste yıkılırdı, bina ayakta kalırdı. Yapı terk edilebilirdi" ifadeleri ile noktaladı.
