Merkez Bankası Swap Anlaşması Ne Demek?

Ekonomi kriz dönemlerinde sıkça gündeme gelen swap anlaşması Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından yapılan bir hamle olarak biliniyor.
Merkez Bankası Swap Anlaşması Ne Demek?
Swap Anlaşması Tanımı
Kelime anlamına bakıldığında swap, değiş tokuş manasında kullanılmaktadır. Değiştirmek, takas etmek ifadelerinin karşılığı olarak düşünülebilir. Bir zaman dilimi içerisinde farklı faiz ödemeleri ya da döviz cinsleri değişimini ifade eder. Yani sözleşme ile bir takas yapılması söz konusudur. Bu işlemlerde temel amaç risk olasılıklarının en aza indirilmesini sağlamaktır.

 

Swap Çeşitleri
Değiş tokuşu yapılan swap türleri birçok farklı şekillerde sıralanabilir. Faiz ve para swapları en sık kullanılanlardandır. Faiz swaplarında alt sınıflandırmalar yapılır. Sabit ve değişken faiz swapı, değişken- değişken faiz swapı, vadeli swaplar, vadeden önce son verme hakkı veren swaplar gibi maddeler vardır.
• Para –döviz swaplarında sabit faiz - değişken faiz, değişken faiz - değişken faiz swapları bulunur.
• Geçişli
• Döviz opsiyon
• İkili para
• Birleşik geçişli swaplar diğer türlerdir.

 

Para ve Varlık Swapları Nedir?
Para swapı Dünya Bankası ve IBM arasında ilk kez yapılan bir işlem olmuştur. Bu işlemde Alman Markı ve İsviçre Frankı borçları ile US Dolar borcu değişimi sağlanmıştır. Yani iki banka arasında belirlenen bir miktarın başka para birimi ile değişimi söz konusudur. Fakat bu yapılan işlem belirli bir süre için geçerlidir ve süre tamamlandığında tam olarak geri verilir. Varlık swapları ise bir yatırım aracı olarak kullanımı ifade eder. Değişimden elde edilen kar konusunda birçok kişi fayda sağladığı için bu değişimler yatırım aracına dönüşmüştür. Aynı para birimi üzerinden sabit faizli bir varlığın değişken faizli varlığa dönüşümü mümkündür.

 

Faiz Swapı ve Borç Sermaye Swapı
Dünya çapında faiz swaplarının birçoğu Amerikan Doları ile gerçekleştirilmektedir. 1985 senesinden itibaren faiz swap işlemleri giderek başka para birimleri ile de gündeme gelmeye başlamıştır. Taraflar, karşılıklı olarak varsayımsal bir ana para tutarı doğrultusunda hesaplama yapar ve aynı para birimi üzerinden anlaşmalı bir değişim söz konusudur. Borç - sermaye swapında ise borç veren alacağı miktara karşılık ülkedeki bir kurumun hisse senedini vermesi durumu vardır.