Cari Açık Ne Demek, Anlamı Nedir?
Cari açık verileri ülkemizde her sene düzenli olarak paylaşılmaktadır. TCMB verilerine göre cari dengenin Ağustos ayında 4.63 milyar dolar açık verdiği söyleniyor. Cari açık bir anlamda dış dünya ile olan mal ve hizmet ticaretinin sonucu olarak açıklanabilir. Bir ülkede mutlaka cari denge olması gerekir. Mal ticaretinin sonucunda hizmet ticareti sonucu eklenir ve cari dengeye ulaşılır. En önemli kalemlerden bir tanesi turizmdir. Cari açığa bakarak bir ülkenin dış dünyadan dolar talebini anlamak mümkün olur.
Döviz bir Ülkeye Nasıl Girer?
Dövizin ülkeye girmesi için 3 farklı kanal vardır. Dolar arzı döviz girişi olarak da adlandırılmaktadır. Bu giriş şu şekillerde olabilir:
- Kısa ve uzun vadeli borçlanmalar,
- Portföy yatırımları,
- Doğrudan yabancı yatırımlar ile ülke döviz kazanmış olur.
Cari açık finansmanı içinde portföy yatırımları ile kısa vadeli borç payının artması ülkenin ekonomisinin kırılganlığının da artması anlamına gelmektedir. Döviz iç ve dış faktörlere bağlı olarak ülke dışına çıkabilir.
Portföy yatırımlarında yabancılar özel şirket tahvil ve hisse senetleri ile devlet tahvillerini satın almak üzere ülkeye döviz sokmuş olurlar. Doğrudan yabancı yatırımlar ise yabancıların şirket satın alması ve fabrika kurması amacı ile getirdikleri dövizdir.
Cari Açık Nedenleri Nedir?
Cari açık nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Aşır yüksek döviz kuru,
- Kontrolsüz ekonomik büyüme,
- Rekabetçilik,
- İhracat sektöründe düşüşler,
- Yüksek enflasyon,
- Aşır borçlanmak,
- Diğer ülkelerde yaşanan durgunluklar cari açığa neden olabilir.
Ülkede kullanılan para biriminin aşır değerlenmesi halinde, ithalat daha ucuz hale gelir. Bu nedenle yüksek miktarda ithalat yapılabilir. İhracat için rekabet olmaz. Bu da ihracat miktarının düşmesine neden olur.
Cari açık dendiği zaman akla ilk olarak enflasyon etkisi gelir. Enflasyon yüzünden para biriminde değer kaybı yaşanması olasıdır. Yatırım yapmak için borç alma durumu ortaya çıkar. Bu da üçüncü dünya ülkelerinde geçerli olan bir durumdur.
