2023 yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu'nda, Uşak Belediyesi'nin taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına yönelik tahsil ettiği katkı paylarını, yasal süresi içinde Uşak İl Özel İdaresine aktarmadığı tespit edildi.
Uşak İl Özel İdaresine’nin 8 Milyon TL’lik katkı payı aktarılmadı
Rapora göre, belediye tarafından tahsil edilen 8.025.480,57 TL’lik katkı payı, ilgili kanun ve yönetmelik hükümlerine aykırı şekilde belediye hesaplarında bekletildi.
YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİN GEREKLİLİĞİ
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasını desteklemek için emlak vergisine %10 oranında ek tahakkuk yapılmasını ve bu katkı payının tahsil edildiği ayı takip eden ayın onuncu günü akşamına kadar İl Özel İdaresine aktarılmasını zorunlu kılar. Aynı zamanda, bu katkı paylarının kullanımı ve aktarımıyla ilgili detaylar ilgili yönetmeliklerde açıkça düzenlenmiştir. Ancak, Sayıştay’ın raporu, Uşak Belediyesi’nin 2023 yılının ilk beş ayında bu yükümlülüğünü yerine getirdiğini, ancak yılın geri kalanında tahsil edilen tutarları zamanında aktarmadığını ortaya koydu.
Bu durum raporda “Yapılan incelemede, 2023 yılında tahsil edilen tutarların yılın ilk beş ayında Uşak İl Özel İdaresine gönderildiği, ancak kalan aylarda tahsil edilmiş olan toplam 8.025.480,57 TL tutarında taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payının Uşak İl Özel İdaresine gönderilmediği, 362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabında bekletildiği tespit edilmiştir.” sözleri ile ifade ediliyor.
KAMU İDARESİNİN CEVABI
Belediye, bu fonların aktarılmamasına gerekçe olarak ekonomik sorunlar ve nakit sıkıntısını öne sürdü. Rapor, katkı paylarının belediyenin öz geliri olarak değerlendirilemeyeceğini, bu nedenle belediyenin harcama kalemleri arasında yer almaması gerektiğini açıkça belirtti. Ayrıca bu fonların, başka amaçlarla kullanılması durumunda, belediye başkanı ve hesap işleri müdürünün yasal sorumlulukla karşı karşıya kalacağına dikkat çekildi.
Bu konuda raporda “Kamu idaresi cevabında, ekonomik sorunlar ve nakit sıkıntısı nedeniyle katkı paylarının ilgili idareye mevzuatında belirtilen sürede gönderilemediğini belirtmiş ise de belirtilen katkı payları mevzuatı gereğince belediyenin öz geliri olmayıp tahsil edildiği ayı takip eden ay T.C. Sayıştay Başkanlığı gönderilmek üzere emaneten belediye hesaplarında bulunan tutarlar olduğundan ve zamanında gönderilmediğinde ek mali külfete yol açtığından bu tutarların belediyenin harcama kalemleri arasında yer almaması gerektiği düşünülmektedir.” denildi.
GECİKME ZAMMI VE HUKUKİ SONUÇLAR
Yasalar gereği, katkı paylarının zamanında aktarılmaması durumunda belediyeler, gecikme zammı ve yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında, İl Özel İdaresi’nin talebi üzerine bu tutarlar, belediyenin genel bütçe vergi gelirlerinden İller Bankası aracılığıyla kesilebilir.
Sayıştay raporunda, ilgili tutarların zamanında aktarılmamasının yalnızca mali sonuçlar değil, aynı zamanda hukuki yaptırımlara da yol açabileceği vurgulandı. Ayrıca, gecikme nedeniyle fonların amacı dışında kullanımına yönelik risklerin doğabileceği belirtildi.