2014 yılından itibaren belediyenin atıksu arıtma tesisi yatırımına ihtiyaç duyduğu belirtilmesine rağmen, atıksu hizmetlerine ayrılması gereken bütçenin büyük bir kısmının başka hizmetlerde kullanıldığı ortaya çıktı.
YENİ TESİS YAPILMADI
2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11. maddesi, atıksu gelirlerinin yalnızca atıksu altyapısı ve arıtma tesisleri gibi çevresel hizmetlerde kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Kanunda “Atıksu altyapı sistemlerini kullanan ve/veya kullanacakların, bağlantı sistemlerinin olup olmadığına bakılmaksızın, arıtma sistemlerinden sorumlu yönetimlerin yapacağı her türlü yatırım, işletme, bakım, onarım, ıslah ve temizleme harcamalarının tamamına kirlilik yükü ve atıksu miktarı oranında katılmak zorunda olduğu, bu hizmetlerden yararlananlardan, idarelerce belirlenecek tarifeye göre atıksu toplama, arıtma ve bertaraf ücreti alınacağı, bu maksatla tahsil edilen ücretlerin, atıksu ile ilgili hizmetlerin dışında kullanılamayacağı, atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve arıtılmış atıksuların bertarafının sağlandığı atıksu altyapı sistemlerinin kurulması, bakımı, onarımı, ıslahı ve işletilmesinden; belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyelerin sorumlu olduğu” belirtilmiştir.
Bu yasa, belediyelerin topladığı atıksu ücretlerini çevreyi koruma amacıyla belirlenen alanlara tahsis etmeleri gerektiğini açıkça ifade etmektedir. Ancak Uşak Belediyesi’nin 2014-2023 yılları arasında elde ettiği toplam 70.202.558,23 TL’lik atıksu gelirinin, atıksu arıtma tesisinin kapasite artırımı veya yeni bir tesis yapımı için kullanılmadığı tespit edilmiştir.
ATIKSULAR MEVZUATA UYGUN ARITILAMADI
Belediyeye ait mevcut atıksu arıtma tesisinin günlük 30.000 m³ kapasiteyle hizmet verdiği, ancak 2014’ten itibaren bu kapasitenin düzenli olarak aşıldığı belirtilmiştir. Ortalama 32.000 m³’lük günlük atıksu yüküne rağmen tesis kapasitesinin artırılması yönünde bir yatırım yapılmamış, bu durum çevresel ve yasal sorumlulukların yerine getirilmesini zorlaştırmıştır.
Yeterli altyapı yatırımı yapılmadığı için atıksuların mevzuata uygun şekilde arıtılamadığı ve alıcı ortamlara doğrudan bırakılmak zorunda kalındığı vurgulanmıştır. Sayıştay raporunda, çevre kirliliğini önleme amacıyla düzenlenen kanun ve yönetmeliklerin, atıksu gelirlerinin yalnızca ilgili hizmetlerde kullanılmasını şart koştuğuna dikkat çekilmiştir.
Sayıştay raporu, atıksu gelirlerinin belirlenen tahsis amacına uygun şekilde kullanılması gerektiğini vurgularken, belediye yönetiminin bu konuda sorumluluk alması gerektiğine işaret etti. Uşak Belediyesi’nin cevabında, ilgili bulgular doğrultusunda gerekli işlemlerin yapılacağı belirtilmiştir.