Çayın tadı kaçtı artık içemeyeceğiz! Çay tiryakiliğine son verecek yüzde yüz zam yolda! - Ülkemizde zam haberleri birbiri ardına geliyor. 2022 yılından bu yana hemen her ay yeni bir zam haberi gündemi meşgul ediyor. Vatandaşlar gelen zamlar nedeniyle alım güçlerinin düştüğünü söylerken markete gitmek her ay daha da maliyetli bir hale geliyor. Temel gıda ürünlerinde düzenli olarak gelen zamlar vatandaşın cebini zorlamaya devam ederken bir zam haberi de çaydan geldi. 70 liranın üzerinde satılan 1 kilogram çay fiyatının yüzde yüz zamlanacağı bildirildi.
ÇAYA GELEN ZAMLAR CEP YAKACAK
Çay Sanayicisi İş Adamları Derneği (ÇAYSİAD) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Yılmaz Kar tarafından gelen zam açıklaması gündemi değiştirdi. Zammın eli kulağında beklediğini kaydeden ÇAYSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Kar, bu zam beklentisini de gerekçelendirdi. ÇAYSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Kar, "Şu an raflardaki çayın fiyatı 2023 üretim fiyatının çok altında.'' diyerek ''Raflarda çaya zam eli kulağında''ifadelerine yer verdi. Beklenen zamla birlikte çay fiyatlarının 100 liranın üzerine çıkacağını kaydeden Kar, Çaykur'un maliyeti 90 liranın üzerinde olacağına dikkati çekerek market raflarında da 100 liraya yaklaşacağına dikakti çekti. Bunun ardından ''Dolayısıyla yüzde 100'e yakın bir artış bekliyorum" diye konuşan Kar, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın geçtiğimiz günlerde yaş çay alım fiyatlarını açıklamasına da değindi. Yaş çay alım fiyatının açıklanmasının ardından birinci sürgün çay hasadına iki hafta kala çay fiyatlarına yönelik önemli bir açıklamalarda bulunan ÇAYSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Kar, çay sektöre yönelik de değerlendirmelerde bulundu. Mustafa Yılmaz Kar,2023 yılında destek ödemesi ile birlikte yaş çay alım fiyatının kilogram başına yüzde 64 arttırılarak 11 lira 30 kuruşa çıkarıldığını anımsatarak, bu durumun market raflaraına da 2 haftaya kadar yansıyacağını belirtti.
ARTAN MALİYETLER NEDENİYLE BEKLENEN ZAM KAÇINILMAZ
Çay üretiminde gübre ve işçilik de dahil olmak üzere maliyetlerin arttığına dikkati çeken Kar, 2022 yılı sezonunda 350-450 lira aralığındaki işçilik maliyetinin bu sezon 750 liraya çıktığının altını çizdi. Çay alım fiyatlarında 2008 yılından bu yana 14 kat artış yaşandığını ve alım gücünde de yüzde 15 seviyelerinde gerileme olduğunu vurgulayan Kar, "2008'de yaş çay alım fiyatı kilogram başına 83 kuruştu ve o zaman 67 sente tekabül ediyordu. Bugün yaş çay alım fiyatı 11.30 TL oldu ama 57 sente tekabül ediyor. Yani fiyatlarda 14 misli artış oldu ama alım gücünde yüzde 15 bir gerileme oldu. Maliyetlerin artışı mühtahsilin alım gücünü olumsuz yönde etkiliyor." ifadelerine yer verdi. Artan maliyetlerin tüketiciye yansıdığını ve yansımaya da devam edeceğini kaydeden Kar, şu anda raflardaki kuru çayın fiyatının maliyetinin altında satıldığını da belirterek "Bugün 1 fabrika 5 kilogram yaş çaya 56.5 TL ödeyecek. En mütevazi üretim maliyeti olarak yüzde 30 koyarsak çayın 1 kilogram maliyeti 74 TL'ye çıkıyor. Bugün raflarda 74 TL'ye Çaykur'un çayı da alınabiliyor, daha ucuz fiyatlarda çok kaliteli özel sektör çayı da satın alınabiliyor. Dolayısıyla şuan raflardaki çayın fiyatı 2023 üretim fiyatının çok altındadır. Tüketici bunu değerlendirebilir. Raflarda çaya zam el kulağında." değerlendirmesinde bulundu. Kuru çayda yüzde 64 zammın kurtarmayacağını belirten ÇAYSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Kar, "Üretim maliyetlerini yüzde 30 derken mütevazi olarak söyledim. Enerji, işçilik maliyetleri neredeyse yüzde 100 arttı. Çaykur'un üretim maliyeti 90 TL'nin üzerinde olur, 100 TL'ye yaklaşır. Özel sektörün maliyeti de muhtemelen 80 TL'nin üzerinde olur. Dolayısıyla yüzde 100'e yakın bir artış bekliyorum." dedi. Çay fiyatlarında yüzde 100 oranında zam beklediğinin altını çizerek bunun da iki haftalık sürecina rdından raflarda kendini göstermeye başlayacağını belirten Kar, maliyet artışının önüne geçilmesi gerektiğini kaydetti.